Ponant heeft in Le Havre eind september haar hoogpolaire verkenningsschip Le Commandant Charcot gedoopt. Het vaartuig is zonder twijfel het meest baanbrekende in de Ponant-vloot met een hybride elektrisch voortstuwingssysteem op vloeibaar aardgas (LNG). Deze belangrijke innovatie ligt volgens de Franse luxe- en expeditierederij in lijn met de toewijding van het bedrijf aan duurzaam toerisme. Dit Polar Class PC2-schip is ontworpen met de grootste aandacht voor veiligheid, comfort en respect voor het milieu om in volledige zelfvoorziening te varen en de afgelegen gebieden van de Arctische en Antarctische wateren te verkennen.
Het ontwerpen en bouwen van Le Commandant Charcot nam maar liefst zes jaar in beslag. In een eerste fase werd vooral studiewerk verricht om na te gaan aan welke vereisten het vaartuig in extreme weersomstandigheden moest voldoen op het vlak van veiligheid en milieu. Dit inleidend onderzoek toonde aan dat het schip moest kunnen opereren onder temperaturen van -25 graden en in ijslagen met een dikte tot 2,5 m. Met haar Polar Class PC2-certificering behoort Le Commandant Charcot tot de één na hoogste poolklasse. Alleen enkele uitzonderlijke vaartuigen waaronder Russische nucleaire ijsbrekers behoren tot de nog hogere PC1-klasse.
Uniek concept
De afmetingen en technische gegevens van Le Commandant Charcot verschillen totaal van de rest van de Ponant-vloot. Het poolschip is met zijn 150 m amper 7 m langer dan de eenheden van de Lyrial-klasse, maar is met haar 28 m wel 10 m breder dan die schepen. Het vaartuig heeft een diepgang van 10 meter. Dat is twee keer zo diep als de schepen van de Explorer-klasse. De twee elektrische roerpropellers (Azipods) die Le Commandant Charcot voortstuwen, produceren 34 MW. Dat komt overeen met de kracht van elf (!) schepen van de Explorer-klasse. Om te kunnen weerstaan aan ijs met een dikte tot 2,5 meter heeft de stalen romp een dikte tot 6 cm. De voor- en achterzijde van het vaartuig werden bovendien elke 4 cm nog eens extra verstevigd. Al deze gegevens hebben ertoe geleid dat het schip 31.757 brutoton meet, tegenover 10.944 BT voor Le Lyrial.
Het schip beschikt verder over een speciaal rompmodel en twee scheepsbruggen om zowel voorwaarts als achterwaarts te varen. Dit laatste is vooral bedoeld voor situaties waarbij de ijsdikte de doorvaart van het schip belemmert. Door middel van de boegschroeven kan de Charcot 180 graden maneuvreren waarna de zware schroefbladen van de Azipods de ijslaag vermalen om een vrije doorgang te creëren.
Tot de komst van het Ponant-schip bestond er geen enkel toeristisch vaartuig dat deze uiteinden van de wereld bezocht. Met de maritieme autoriteiten en overheden van de grondgebieden waar Le Commandant Charcot zou opereren, moesten bijgevolg afspraken worden gemaakt rond de SRTP-regelgeving (Safe Return to Port) en eventuele reddingsoperaties. Bij een zwaar incident dat leidt tot de ontruiming van het schip, moet de rederij de gasten in veilige omstandigheden op ijsvlaktes en ijszeeën kunnen opvangen in afwachting van een evacuatie. Dit veronderstelde onder meer het ontwerpen van speciale thermische pakken en tenten. In september 2020 hebben 67 vrijwilligers meegevaren met een Russische ijsbreker en 24 uur lang op een ijsvlakte ‘gekampeerd’ om het materiaal aan de praktijk te toetsen.
Aandacht voor milieu
Le Commandant Charcot is het eerste passagiersschip uitgerust met hogedruk LNG-membraantanks. Die geven het schip een autonomie op aardgas tot twee en een halve maand. Tegelijk zijn de installaties ontworpen om in de toekomst te kunnen overschakelen op bio-LNG uit de methanisering van biomassa of afval en op een waterstofaandrijving. Dit maakt de weg vrij om de CO2-reductiedoelstellingen van het Akkoord van Parijs te halen.
Het bouwen van een expeditieschip, aangedreven door vloeibaar aardgas, was een gewaagde keuze. In Europa en Noord-Amerika kan het schip zich makkelijk bevoorraden, maar op bestemmingen als Afrika en Zuid-Amerika is dat nog helemaal niet het geval. Bijgevolg zal Le Commandant Charcot deze winter rond de Zuidpool maar tot februari 2022 op LNG kunnen varen. Daarna zijn de gastanks leeg en moet het vaartuig overschakelen op laagzwavelige scheepsdiesel. De beperkte beschikbaarheid van LNG is trouwens een van de redenen waarom andere rederijen nog geen expeditieschepen op vloeibaar aardgas bouwen.
Ponant lost het probleem op met hybride elektrische motoren die zowel op aardgas als diesel kunnen varen. Bovendien wordt de overtollige energie opgeslagen in batterijen. Deze accu’s garanderen de energievoorziening in geval van een stroomonderbreking en fungeren als een bijkomende generator. Ze zorgen voor extra vermogen in bepaalde gebieden en laten toe aan de kade over te schakelen op elektrische stroom. Dit systeem levert een brandstofbesparing van 5 procent op. Daarnaast is Le Commandant Charcot uitgerust om in de havens over te schakelen op walstroom en op die manier de uitstoot van stikstof, fijnstof en zwavel te reduceren. ‘Cold ironing’ veronderstelt evenwel dat de terminals zijn uitgerust met de nodige installaties om de elektrische spanning om te zetten naar de vereiste voltages, wat vandaag niet overal het geval is.
Het classificatieagentschap Bureau Veritas heeft Le Commandant Charcot gecertificeerd als Cleanship. Deze erkenning slaat op de nieuwste groene technologieën aan boord, waaronder afvalrecycling en het beheer van het afvalwater. Een deel van het drinkwater wordt geproduceerd door zeewater te filteren en het vervolgens te bottelen in herbruikbare glazen flessen.
Hoog comfort
Bij het ontwerpen van het schip mochten de ingenieurs evenmin het comfort voor de gasten uit het oog verliezen. Zo moesten bijvoorbeeld het lawaai en de trillingen van de krachtige motoren worden beperkt, terwijl grote ramen en buitendekken de opvarenden moesten toelaten deze ‘once in a lifetime’-bestemmingen intens te beleven.
Passagiers vinden aan boord van Le Commandant Charcot de stijl en voorzieningen die eigen zijn aan Ponant. De breedte van het schip liet daarnaast toe bijkomende faciliteiten in te planten zoals een helidek, duplexsuites, een binnenzwembad, een wellnesscentrum met sneeuwkamer, een ruimere fitness, een tweede restaurant op het bovendek, een sigarenkamer, een buitendek met vuurkorf en verwarmd zwembad, twee mudrooms en een conferentieruimte. Voor de inrichting van het schip deed Ponant een beroep op vooraanstaande designbureaus die geraffineerde interieurs en logies creëerden met heel veel oog voor detail. Klik hier voor foto’s van het interieur en de voorzieningen.
Met 123 kajuiten en suites kan dit innovatieve poolschip tot 245 gasten ontvangen en is het in staat naar bestemmingen te varen die tot nu toe buiten het bereik lagen, zoals de geografische Noordpool, de Weddellzee, de Rosszee of het Peter I-eiland. Le Commandant Charcot is eveneens uitgerust met faciliteiten en apparatuur voor onderzoek. Op die manier biedt Ponant de wetenschappelijke wereld een platform voor observatie, onderzoek en analyse van de polaire ecosystemen.
Wetenschapscentrum
“De durf van dit project gaat niet alleen over het meenemen van passagiers naar de verre uithoeken van de Noordpool en de Antarctische wateren, het gaat erom het veilig te doen en dezelfde waarden en principes van zeemanschap te volgen die ons bewegen. Onze waarden gaan in de eerste plaats over respect voor de natuur die ons zo dierbaar is, wetende hoeveel we de oceanen en de kwetsbare ecosystemen die we bereizen verschuldigd zijn. Vooral poolgebieden verdienen het hoogste respect en aandacht”, zegt Hervé Gastinel, CEO van Ponant.
Vanuit dit oogpunt wil Le Commandant Charcot ook een wetenschappelijke functie vervullen. Het exploratieschip beschikt over twee laboratoria en is uitgerust om onderwatersondes te laten afdalen. Op de romp van het vaartuig is alles voorbereid om meetapparatuur te installeren. Aan boord van Le Commandant Charcot zijn tevens 12 kajuiten voorbehouden voor wetenschappers, natuurkundigen en gastsprekers.
Volgens Newbuilding Chief Engineer Hugues Decamus is er veel interesse vanuit de wetenschappelijk wereld. Op de eerste (test)afvaart naar de geografische Noordpool hebben in september wetenschapslui uit Finland, Noorwegen, Italië, Denemarken en de Verenigde Staten meegevaren. Voor wetenschappelijke organisaties is het een financieel zware opgave om een schip in te leggen naar afgelegen gebieden. Met Le Commandant Charcot krijgen zij nu een basis van waarop ze hun onderzoek kunnen verrichten. Ook de passagiers profiteren van hun aanwezigheid. Zij worden betrokken in het wetenschappelijk veldwerk en vernemen tijdens spreekbeurten meer over het belang van onderzoek naar onder meer de dikte en samenstelling van het ijs, de watertemperaturen en de stromingen.
Le Commandant Charcot vertrekt over enkele dagen vanuit Frankrijk naar Zuid-Amerika voor haar eerste winterseizoen in Antarctica. In het voorjaar 2022 keert het schip terug naar Europa. Op het programma staan cruises in IJsland, Groenland en Spitsbergen alsook vier reizen naar de geografische Noordpool.
© foto’s Studio Ponant – Olivier Blaud -Nicolas Dubreuil
